Çinli otomotiv devi Türkiye’ye yatırım yapmayacak
Türkiye’nin lokomotif bölümlerinden biri olan otomotiv sektöründe alarm zilleri çalıyor. Avrupa’dan yeni marka yatırımı çekemeyen Türk otomotiv sektörü, üretim gücünü koruma umudunu bağladığı Çinli otomotiv üreticilerinden ilk kötü haberi aldı. ECONOMY’nin edindiği bilgiye göre, Türkiye’de yatırım yapmak üzere kamuoyuyla yoğun temasları olan Çinli markalardan biri olan Great Wall, geçtiğimiz perşembe günü ülkedeki yatırım kararını askıya aldığını duyurdu. Bu kararda sık sık değişen mevzuat ve artan personel maliyetleri de etkili olurken, Chery, Skywell ve MG gibi yatırım yapmayı planlayan diğer markalar da görüşmelerini sürdürüyor. Ancak bu markalar, davet aldıkları Avrupa ülkeleri yerine Türkiye’ye yatırım yapmak için “garanti” ve cazip teşvikler bekliyor. Öte yandan yılsonunda yüzde 35 daralmanın beklendiği sektörde üretim ve ihracatta gerileme şimdiden başladı.
Ekonomim’den Aysel Yücel’in haberine göre, Küresel otomotiv pazarında agresif bir büyüme hamlesine giren Çin, Japonya’yı geride bırakarak dünyanın en büyük otomobil ihracatçısı oldu. Türkiye’de birbiri ardına satışa başlayan Çinli markalar, iç pazarda da yerli üreticilerden pay alarak hızla yükselmeye başladı. Bu gelişmeye paralel olarak Türk otomotiv sektörü, yıllardan beri ilk kez 2023 yılında dış ticaret açığı verdi. Çin’in agresif büyümesinden kaçış görmeyen yerli sanayiciler, Uzakdoğulu rakiplerinin tek çıkış yolunu Türkiye’de üretim olarak görüyor. Bu konu kamuoyunun önemli gündemi haline geldi. Hükümet yetkilileri bir yandan Çin’den ithalatı yavaşlatmak için çeşitli yasal düzenlemelere imza atarken, diğer yandan Çinli markaları Türkiye’deki fabrikalara yatırım yapmaya teşvik etmek için bir süredir yoğun temaslarda bulunuyor. Her ne kadar ilgili bakanlık yetkilileri Çinli markalarla görüşmelerin olumlu ilerlediğini ifade etse de bu yatırımların Türkiye’ye çekilmesi o kadar da kolay olmayacak. Pek çok AB ülkesi Çinlileri ülkeye yatırım yapmaya ikna etmeye çalışırken, Türkiye’de üretim maliyetleri giderek artıyor.
Türkiye hangi Çin markalarıyla yatırım için anlaştı? 2021 yılında Doğan Trend Automotive distribütörlüğüyle MG markasıyla Türkiye pazarına giren Çin’in en büyük otomotiv üreticisi SAIC’in ardından Skywell ve Great Wall Motors’un Türkiye’de yatırım yapmak için harekete geçmesinin ardından Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ajansı ile yapılan toplantının detayları Bu konudaki yazınız ilk kez ECONOMICS gazetenizde yayınlanacak. duyurmuştu. Ardından Türkiye otomotiv pazarında değerli bir yer edinen ve satışlarda önemli bir pay elde eden Chery’nin yetkilileri, Türkiye’de yatırım yapmak istediklerini açıklayarak hükümet yetkilileriyle görüşmelere başladı.
SIK DEĞİŞEN YÖNETMELİKLER BÜYÜK SEDDE KARARI ETKİLEDİ
Sektöre yakın kaynaklardan edinilen bilgiye göre, yaklaşık iki hafta önce Türkiye’yi ziyaret ederek yatırım koşullarını yerinde inceleyen Çinli otomotiv üreticisi Great Wall Motors, geçtiğimiz günlerde Türkiye’deki fabrika yatırım planını askıya aldığını Türk yetkililere duyurmuştu. Perşembe. Bu görüşmeleri yakından takip eden sektör temsilcileri ve sanayi çevrelerinden aldığımız bilgiye göre, Çinli markanın yatırım kararından vazgeçmesinde Türkiye’de artan maliyetlerin yanı sıra mevzuatlarda sık sık yapılan değişiklikler etkili oldu. Çin’den ithal edilen araçlara çeşitli ek vergiler getiren hükümet, geçtiğimiz günlerde yaptığı tebliğle bu ülkeden gelen elektrikli araçlar için 7 farklı bölgede en az 20 servis noktası kurulması zorunluluğu gibi bir dizi kural getirdi. Açıklamada çözülmesi beklenen birçok konu var. Great Wall Motors’un yatırımını askıya almasının bir diğer önemli nedeni ise elektrikli modellerinin Avrupa’da istenilen başarıyı yakalayamamış olması. Yakıtlı araçlar için AB TİP onayı bulunmamaktadır.
Çinli otomotiv üreticileriyle yakın temas halinde olan bir departman yetkilisi, bu markaların Türkiye’ye yatırım yapma konusunda eskisi kadar cesur olmadığını belirterek, “Yatırımcılar garanti istiyor. Çünkü korkuyorlar. Bugün yatırım yapıyorum, yarın yönetmeliğin değişeceği endişesi var. “Yönetmeliklerin değişmeyeceğinden emin değiller” dedi.
‘ALMANYA, FRANSA GİBİ ÜLKELERLE YATIRIM ÇEKMEK İÇİN YARIŞ İÇİNDEYİZ’
* Türkiye’de yatırım yapmak için en somut adımı atan marka, Ulu Motor distribütörlüğünde Türkiye’de satış yapan Skywell oldu. Skywell Türkiye CEO’su Mahmut Ulubaş, geçtiğimiz Aralık ayında Türkiye’de akülü elektrikli araç üretimi için fabrika kurma planlarını resmen açıklamıştı. Fizibilite çalışmalarını tamamladıktan sonra Bilişim Vadisi’ne girerek ekip kurdu. Markaya yakın kaynaklardan edindiğimiz bilgiye göre Skywell yetkilileri olası teşvikler konusunda yarın (Salı) ilgili bakanlık yetkilileriyle görüşecek. Teşviklerin beklentilerini karşılaması halinde Çinli marka daha hızlı aksiyon alacak.
* Şube kaynaklarının verdiği diğer bilgilere göre bakanlık yetkilileri geçen hafta Chery yetkililerine bir niyet mektubu verdi. Mektupta Chery’nin Türkiye’ye yatırım yapması halinde ne gibi teşviklerin verileceği belirtiliyor.
* Geçtiğimiz yıl Avrupa ve Türkiye pazarına giren Çinli BYD, Türkiye’deki fabrika yatırımını gündemine almamıştı. Ancak markanın Aralık 2023’te yeni elektrikli araç fabrikası için Macaristan’ı seçmesi, bu konuda Türkiye’nin beklentilerini neredeyse aştı.
ortadan kaldırıldı.
* MG’nin geçtiğimiz Cuma günü düzenlediği basın toplantısında konuşan Doğan Trend Otomotiv CEO’su Kağan Dağtekin, SAIC’in Türkiye’de üretim yapma planlarına ilişkin de açıklamalarda bulundu: Dağtekin, “İki yıldır artan bir hızla bu konu üzerinde çalışıyoruz. Son üç ayda biraz hızlandı ve SAIC’in fabrika ve üretim tesislerinden birini Türkiye’de kurmaya çalışıyoruz. “Bunun ötesinde olumlu ya da olumsuz bir şey söylemek benim için biraz spekülatif olur, ancak olumsuz bir durum söz konusu değil” dedi. Dağtekin, yatırım konusunda tek alternatifin Türkiye olmadığını, Avrupa ülkeleriyle rekabet halinde olduklarının altını çizerek, “Çinliler Avrupa’daki stratejileriyle ayaklarını daha da yere basıyor. Türkiye ile ilgileniyorlar ama yalnız değiliz. Bu yarışta bildiğimiz büyük ülkeler var; Almanya gibi, Fransa gibi. Bu yatırımı almak için bu ülkelerle rekabet içerisindeyiz. Güçlendirmelerle otomotiv üretim merkezine dönüşmek isteyen Doğu Avrupa ülkeleriyle de çok agresif bir şekilde rekabet ediyoruz. Geçtiğimiz 2 hafta önce üst düzey bir heyet Türkiye’deydi. Heyetle birlikte Sanayi Bakanımızı ve Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi’ni ziyaret ettik. Yan sanayimiz TAYSAD Başkanı Albert Bey sayesinde özel ilgi gösterdi ve misafirleri güzel bir şekilde ağırladı; Bursa bölgesindeki farklı fabrika ve yan sanayi tesislerini gezdik. Doğan Grubu olarak bu konudaki kararlılığımız ve duruşumuz zaten ortadadır. Türkiye’nin kapasitelerini sunumlarla değil, kendi ziyaretlerinde gördüklerini ve etkilendiklerini biliyoruz ama süreç devam ediyor ve biz de vazgeçmeyeceğiz. SAIC markasının er ya da geç Türkiye’de tesis kuracağına inanıyorum.” Görüştüğümüz bazı şube temsilcilerine göre MG’nin Macaristan ve Hollanda’daki kendi şirketleri bu yatırımı çekmek için Türkiye’ye dezavantaj oluşturuyor.
* Çin’in yeni nesil otomobil üreticilerinden Hozon Neta, geçtiğimiz hafta Türkiye operasyonlarına başlamaya başladı. Markanın geçtiğimiz günlerde duyurusu yapılan ve ilk showroomunun kapılarını İstanbul Kağıthane’deki GRS Automobility tesisinde açan kompakt SUV modeli de satışa sunuldu. Marka hakkında değerli bilgiler veren GRS Otomotiv Genel Müdürü Vedat Uygun, hayata geçirilen yeni düzenleme kapsamında sahadaki çalışmaların tüm hızıyla devam ettiğini belirterek, “Hozon Neta yılın ikinci çeyreğinde Avrupa pazarına girecek. küresel stratejileri çerçevesinde. “Ülkemiz büyük Avrupa pazarı için güçlü bir üretim üssü olarak değerlendiriliyor ve üretim yatırımı için önemli bir aday olarak görülüyor” dedi.
OTOMOBİL ÜRETİMİ YÜZDE 5, İHRACAT YÜZDE 13 AZALDI
Geçtiğimiz yılı iç pazar satışlarında ve ihracatta rekorla kapatan Türk otomotiv sektörü, 2024 yılına kötü başladı. Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) önceki gün açıkladığı verilere göre, Ocak ayında toplam otomotiv üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3 azalarak yaklaşık 108 bin adede ulaşırken, bu dönemde otomobil üretimi de yaklaşık yüzde 5 azaldı. dönemde 67,5 bin adette kaldı. 2024 Ocak ayında otomotiv ihracatı geçen yılın aynı ayına göre adet bazında yüzde 5 azalarak 75 bin 106 adet, otomobil ihracatı ise yüzde 13 azalarak 44 bin 437 adet oldu. (OİB) Lideri Baran Çelik, “İhracatta şimdilik ciddi bir düşüş olmasa da önümüzdeki aylarda hem maliyet artışına, hem enflasyona hem de döviz kurunun durumuna bağlı olarak rekabet kaybı kaçınılmaz olacak. “Bu da bizi yıllık üretimde düşüş riskiyle karşı karşıya bırakacak” dedi.
‘Yüzde 35 daralmanın beklendiği iç pazarda düşüş mart ayında başlayacak’
Geçtiğimiz yıl Türkiye’de 1 milyondan fazla otomobil ve hafif ticari araç satışı gerçekleştirilerek tüm zamanların rekoru kırıldı. Yurt içinde ÖTV’den muaf araç satışına olan talebin artması ve seçim sonrası fiyatların artacağı endişesi yılın ilk iki ayında satışları canlı tutsa da departman yetkilileri yıl sonunda yüzde 35’e varan bir daralma öngörüyor. Yüksek enflasyon ve finansmana erişimdeki zorluklar nedeniyle yıl. Otomotiv departmanı temsilcileri, engellilere yönelik araç satışlarındaki ivmenin Şubat ayında da devam ettiğini, iç pazardaki daralmanın ise ilk olarak Mart ayında hissedileceğini öngörüyor.
(EKONOMİK HİZMET)
